اثر مکمل ویتامین B12 بر هموسیستئین سرم بیماران تحت همودیالیز

بیماران تحت درمان همودیالیز به دلیل نقص‌های متابولیکی و تغذیه‌ای، در معرض خطر افزایش سطح هموسیستئین سرم قرار دارند. این موضوع به‌طور مستقیم با افزایش ریسک بیماری‌های قلبی-عروقی مرتبط است. ویتامین B12، به عنوان یکی از ویتامین‌های کلیدی در تنظیم متابولیسم هموسیستئین، نقش موثری در کاهش این سطح دارد. در این مقاله به بررسی اثر مکمل ویتامین B12 بر هموسیستئین سرم بیماران همودیالیزی می‌پردازیم. در ادامه با موسسه پژواک حیات همراه باشید.

هموسیستئین و عوارض افزایش آن

هموسیستئین یک آمینواسید سولفوردار است که در طی متابولیسم متیونین تولید می‌شود. افزایش سطح هموسیستئین در خون، به نام هایپرهموسیستئینمیا (Hyperhomocysteinemia)، شناخته می‌شود و می‌تواند منجر به مشکلاتی نظیر:

• آسیب به دیواره‌های عروق
• تشکیل پلاک‌های آترواسکلروتیک
• افزایش ریسک ترومبوز شود.

بیشتر بخوانید: کاردیومیوپاتی چیست؟

نقش ویتامین B12 در متابولیسم هموسیستئین

ویتامین B12 یکی از فاکتورهای ضروری در متابولیسم هموسیستئین است. این ویتامین با کمک آنزیم متیونین سنتاز (Methionine Synthase) هموسیستئین را به متیونین تبدیل می‌کند. کمبود ویتامین B12 باعث افزایش سطح هموسیستئین می‌شود، به‌ویژه در بیماران مبتلا به بیماری‌های کلیوی مزمن و تحت درمان همودیالیز.

چرا بیماران همودیالیزی در معرض افزایش هموسیستئین قرار دارند؟

1. اختلال در عملکرد کلیه:
   • کلیه‌ها نقش مهمی در دفع متابولیت‌های زائد دارند. در بیماران کلیوی، نقص عملکرد کلیه باعث تجمع هموسیستئین می‌شود.
2. کمبود مواد مغذی:
   • بسیاری از بیماران همودیالیزی دچار کمبود ویتامین‌های ضروری مانند B12 هستند. این کمبود می‌تواند به دلیل کاهش جذب از دستگاه گوارش یا دفع بیش از حد در طی دیالیز باشد.
3. التهاب مزمن:
   • التهاب ناشی از بیماری کلیوی مزمن و دیالیز می‌تواند متابولیسم هموسیستئین را تحت تأثیر قرار دهد.

حتما بخوانید: عوارض آنژیوگرافی

تاثیر مکمل ویتامین B12 بر کاهش هموسیستئین

مطالعات نشان داده‌اند که مکمل‌های حاوی ویتامین B12 می‌توانند سطح هموسیستئین سرم را در بیماران همودیالیزی کاهش دهند. این تأثیر به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله:

• دوز مصرفی: دوزهای بالاتر ویتامین B12 معمولاً تأثیر بیشتری در کاهش هموسیستئین دارند.
• مدت زمان مصرف: مصرف طولانی‌مدت مکمل‌ها تأثیر بیشتری در بهبود سطح هموسیستئین دارد.
• وضعیت کلی تغذیه بیمار: مصرف همزمان فولات و ویتامین B6 نیز می‌تواند تاثیر مثبت ویتامین B12 را تقویت کند.

اثر مکمل ویتامین B12 بر هموسیستئین سرم بیماران تحت همودیالیز” نشان می‌دهد که مصرف این مکمل می‌تواند یک راهکار موثر برای کاهش عوارض ناشی از هایپرهموسیستئینمیا باشد. با این حال، باید توجه داشت که موفقیت این رویکرد نیازمند پیگیری مداوم و همکاری بین بیمار و تیم درمانی است. مصرف صحیح مکمل‌ها نه تنها به بهبود کیفیت زندگی بیماران کمک می‌کند، بلکه می‌تواند خطر عوارض قلبی-عروقی را نیز کاهش دهد.

در ادامه به بررسی یکی از مقالات مرتبط در زمینه اثر مکمل ویتامین B12 بر هموسیستئین سرم بیماران تحت همودیالیز که توسط دکتر علی طیبی، مدرس دوره دیالیز تهیه و تنظیم شده است میپردازیم:

تحقیقات نشان می‌دهد که هموسیستئین بالا (هایپرهوموسیستئینمی) یکی از عوامل خطر مهم برای بیماری‌های قلبی‌عروقی است، به‌ویژه در بیماران دیالیزی. این مطالعه، به بررسی اثر تزریق ویتامین B12 بر کاهش سطح هموسیستئین در بیماران همودیالیزی پرداخته است.

در این پژوهش 140 بیمار در دو گروه مداخله و کنترل قرار گرفتند. گروه مداخله دو بار در هفته ویتامین B12 به مدت 8 هفته دریافت کردند. نتایج نشان داد که سطح هموسیستئین در گروه مداخله به طور معناداری کاهش یافت (از 31.9 به 22.2 میکرومول بر لیتر)، در حالی که در گروه کنترل تغییری قابل‌توجه مشاهده نشد.

علاوه بر این، مقادیر هموگلوبین و هماتوکریت نیز در گروه مداخله بهبود یافتند. این یافته‌ها نشان می‌دهد که تزریق ویتامین B12 می‌تواند راهکاری ساده و موثر برای بهبود وضعیت هموسیستئین و مقابله با مشکلات مرتبط با آن در بیماران دیالیزی باشد.